Η διπολική διαταραχή έχει βρεθεί να είναι «η έκτη πιο αναπηρική ιατρική κατάσταση» (Murray & Lopez, 1997). Οι ασθενείς με διπολική διαταραχή συχνά έχουν άλλες ιατρικές καταστάσεις όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η καρδιοπάθεια, και τόσο η κατάθλιψη όσο και η μανία είναι φάσεις που συνδέονται με σημαντικά προβλήματα δραστηριότητας. Ως εκ τούτου, δεν μπορούμε παρά να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη να εμβαθύνουμε στη σύνθετη σχέση μεταξύ σωματικής δραστηριότητας και διπολικής διαταραχής.

‍

Παρόλο που πολλές μελέτες στο παρελθόν προσπάθησαν να εξετάσουν αυτή τη σχέση, μόλις πρόσφατα οι προόδοι στις τεχνολογίες των επιταχυνσιομέτρων μας βοηθούν να μετρήσουμε με ακρίβεια τα μοτίβα δραστηριότητας στη διπολική διαταραχή.

‍

Μια πρόσφατη μελέτη των Janney και συνεργατών (2013) χρησιμοποίησε επιταχυνσιόμετρα, τα οποία τοποθετήθηκαν σε μια ελαστική ζώνη πάνω από το ισχίο κάθε συμμετέχοντα και μέτρησαν αντικειμενικά τη διάρκεια και την ένταση της σωματικής δραστηριότητας για μία εβδομάδα. Το επιλεγμένο δείγμα των 60 ενηλίκων εξωτερικών ασθενών με διπολική διαταραχή συγκρίθηκε με ένα γενικό δείγμα χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και μη χρηστών. Τα καταθλιπτικά και μανιακά/υπομανιακά συμπτώματα μετρήθηκαν επίσης πριν και μετά την περίοδο παρατήρησης μιας εβδομάδας. Οι περισσότεροι διπολικοί ασθενείς ήταν ασυμπτωματικοί. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι οι ενήλικες με διπολική διαταραχή ήταν σημαντικά λιγότερο δραστήριοι από το συγκριτικό δείγμα ασθενών από ένα ευρύτερο και λιγότερο σοβαρό φάσμα ψυχικών διαταραχών.

‍

Τα ευρήματα για τους ασθενείς με διπολική διαταραχή ήταν τα εξής:

• 78% (13,5 ώρες την ημέρα) του χρόνου παρακολούθησης δαπανήθηκε σε καθιστική (αδρανή) φυσική συμπεριφορά.
• 21% (215 λεπτά την ημέρα) του χρόνου δαπανήθηκε σε ελαφριά σωματική δραστηριότητα.
• 1,4% (14 λεπτά την ημέρα) του χρόνου δαπανήθηκε σε μέτρια/έντονη δραστηριότητα. Οι άνδρες συμμετείχαν 9 λεπτά περισσότερο σε μέτρια/έντονη δραστηριότητα από τις γυναίκες.

‍

Ενδιαφέρον είναι ότι κανένας από τους συμμετέχοντες (διπολικός ή μη) δεν πέτυχε τις εθνικά συνιστώμενες κατευθυντήριες οδηγίες για δραστηριότητα (150 λεπτά/εβδομάδα μέτριας/έντονης δραστηριότητας).

‍

Ωστόσο, με βάση τον σχεδιασμό της μελέτης, δεν είναι ακόμη δυνατό να καθοριστεί αιτιώδης σχέση μεταξύ της έλλειψης σωματικής δραστηριότητας και του κινδύνου κοινών ιατρικών συννοσηροτήτων σε ενήλικες με διπολική διαταραχή. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να διερευνηθεί σε μελλοντικές μελέτες. Επιπλέον, το επιταχυνσιόμετρο που χρησιμοποιήθηκε δεν μπορούσε να καταγράψει τον τύπο της εκτελούμενης σωματικής δραστηριότητας, και αν, για παράδειγμα, ήσουν κολυμβητής ή γυμναζόσουν μόνο το πάνω μέρος του σώματός σου, το επιταχυνσιόμετρο δεν θα ήταν πολύ χρήσιμο. Τέλος, οι συμμετέχοντες μπορεί να μην ήταν αρκετά αντιπροσωπευτικοί, δεδομένου ότι η πλειοψηφία ήταν γυναίκες, μεσήλικες και υπέρβαροι.

‍

Προηγούμενη δουλειά από το εργαστήριό μας έχει αναδείξει τη χρησιμότητα των αισθητήρων δραστηριότητας για την παρακολούθηση των συμπτωματικών καταστάσεων στη διπολική διαταραχή, και πράγματι βρίσκουμε την προσθήκη αισθητήρων δραστηριότητας ανεκτίμητη στα προγράμματα θεραπείας και παρακολούθησης συμπτωμάτων μας.

‍

Πόσο δραστήριος/α θα έλεγες ότι είσαι;

‍

Χρησιμοποιείς κάποιο από τα εμπορικά διαθέσιμα αισθητήρια δραστηριότητας για να παρακολουθείς τη διπολική διαταραχή σου;

‍

Τι έχεις βρει πιο βοηθητικό;

‍

Ανυπομονούμε να διαβάσουμε τις εμπειρίες σου.

‍

Αναφορά Μελέτης:
Deckersbach, T., Nierenberg, A. A., Kessler, R., Lund, H. G., Ametrano, R. M., Sachs, G., … & Dougherty, D. (2010). Cognitive rehabilitation for bipolar disorder: an open trial for employed patients with residual depressive symptoms. CNS neuroscience & therapeutics, 16(5), 298-307.

Το άρθρο γράφτηκε από την κα Μυρτώ Φιλιογλου, Ψυχολόγο του BipolarLab, και επιμελήθηκε από τον Δρ. Ιωάννη Μάλλιαρη.

‍