Ένα από τα πράγματα που καθορίζει την απόλαυση της ζωής μας είναι η διάθεση. Η διάθεση αλλάζει από μέρα σε μέρα, από στιγμή σε στιγμή. Μπορεί να είμαστε χαρούμενοι, γεμάτοι ενέργεια, να αισθανόμαστε αισιόδοξα, να συμμετέχουμε σε ευχάριστες δραστηριότητες, να νιώθουμε αγάπη, αλλά μπορούμε επίσης να νιώθουμε δυσάρεστα, ευέξαπτοι, αγχωμένοι, κουρασμένοι και ακόμα και καταθλιπτικοί. Όλοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι με αυτά τα συναισθήματα και έχουμε βιώσει τη μεγάλη επίδραση που έχουν στην ψυχολογική και σωματική μας ευεξία. Ωστόσο, καθώς οι άνθρωποι τείνουν να προτιμούν τη θετικότητα και την ευτυχία, προσπαθούμε να ρυθμίσουμε τις κακές μας διαθέσεις μέσω ορισμένων δραστηριοτήτων και συνηθειών, όπως το φαγητό, η άσκηση, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η κοινωνικοποίηση, τα παιχνίδια, η παρακολούθηση τηλεόρασης κ.λπ.

‍

Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, τουλάχιστον το ένα τρίτο από εμάς στρεφόμαστε στο φαγητό όταν είμαστε σε κακή διάθεση. Σκέψου για λίγο αν αυτό συμβαίνει σε εσένα. Πότε είσαι πιο επιρρεπής στο να κάνεις κακές επιλογές, να παραβιάσεις τους κανόνες μιας δίαιτας και να διαλέξεις ένα είδος "comfort food";

‍

Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και όταν είμαστε χαρούμενοι – για παράδειγμα, όταν κοινωνικοποιούμαστε και συνδυάζουμε το φαγητό με ευχάριστη παρέα. Αλλά η στιγμή που είμαστε πιο ευάλωτοι στην υπερκατανάλωση τροφής και στις κακές διατροφικές επιλογές είναι όταν είμαστε σε κακή διάθεση.

‍

Το "συναισθηματικό φαγητό" συμβαίνει όταν τα αρνητικά συναισθήματα γίνονται τόσο βαριά που χρειαζόμαστε ένα καταφύγιο, κάτι που στο παρελθόν μας έκανε να νιώθουμε καλά. Αυτή η συμπεριφορά δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο όπου αναζητούμε μια "ανύψωση" της διάθεσης, βρίσκουμε εύκολα τη λύση στο φαγητό και στιγμιαία νιώθουμε καλύτερα.

‍

Ωστόσο, οι απότομες αλλαγές στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορούν να προκαλέσουν εναλλαγές της διάθεσης. Έτσι, μετά από λίγο, εύκολα περνάμε σε μια κατάσταση κόπωσης και τύψεων, και ο κύκλος αρχίζει ξανά.

‍

Δυστυχώς, οι προσπάθειες να ρυθμιστεί η διάθεση μέσω του "συναισθηματικού φαγητού" είναι ένας σημαντικός παράγοντας για το υπερβολικό βάρος. Μακροπρόθεσμα, αν αυτός ο κύκλος δεν σπάσει, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες μεταβολικές ασθένειες.

‍

Πώς η διατροφή ρυθμίζει τη διάθεση

Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι διαφορετικά τρόφιμα επηρεάζουν τις διαθέσεις μας. Τα επιστημονικά δεδομένα είναι πολύ ελπιδοφόρα προς αυτή τη νέα κατεύθυνση έρευνας. Σημαίνει αυτό, λοιπόν, ότι ένα κομμάτι σοκολάτας μπορεί να μας κάνει να χαμογελάμε ή ότι ένα φλιτζάνι τσάι μπορεί να μας δώσει θετική ενέργεια;

‍

Η επιστήμη τώρα διαθέτει μια τεράστια λίστα τροφίμων και συστατικών με τουλάχιστον κάποια στοιχεία για τις θετικές τους επιδράσεις στη μνήμη, την εγκεφαλική λειτουργία, την υγεία του εγκεφάλου, τη διάθεση, τον ύπνο, την αντοχή, το jet lag και την πρόληψη της γνωστικής παρακμής.

‍

Τα τρόφιμα που έχουν δείξει τις μεγαλύτερες υποσχέσεις περιλαμβάνουν πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFAs), βιταμίνες και μέταλλα, φωσφολιπίδια και ορισμένα βοτανικά συστατικά. Ορισμένα έχουν ήδη προωθηθεί ως φυτικά φάρμακα και συμπληρώματα, ενώ άλλα ως λειτουργικά τρόφιμα. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι οι χημικές ουσίες του εγκεφάλου (γνωστές και ως νευροδιαβιβαστές), όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η ακετυλοχολίνη, οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και συμπεριφερόμαστε, μπορούν να επηρεαστούν από το τι έχουμε φάει.

‍

Τα τρόφιμα που έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τους νευροδιαβιβαστές περιλαμβάνουν το καστανό ρύζι, το σουσάμι, τα ψάρια, τα αυγά, τις μπανάνες, το σπανάκι και πολλά άλλα. Πολλές επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι η διατήρηση σταθερών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, μέσω της κατανάλωσης μικρών και τακτικών γευμάτων καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, είναι το απόλυτο όπλο κατά των εναλλαγών της διάθεσης.

‍

Γενικά, η κατανάλωση φαγητού με μέτρο και η έξυπνη επιλογή συστατικών μπορούν να εγγυηθούν την ψυχολογική σου ευεξία. Με αυτά τα δεδομένα κατά νου, η νέα τάση στη γαστρονομία δεν μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικά εκλεπτυσμένη. Εστιατόρια σε όλο τον κόσμο τώρα σερβίρουν φαγητό ανάλογα με τη διάθεση που κάποιος θέλει να επιτύχει.

‍

Πλέον μπορείς να παραγγείλεις φαγητό που θα καταπολεμήσει τη μελαγχολική σου διάθεση ή να πιεις ροφήματα που θα σε γεμίσουν ενέργεια. Επιπλέον, νέες διατροφικές τάσεις έχουν αναδειχθεί μέσω της επιστημονικής κοινότητας που μπορούν να μας κάνουν πιο ευτυχισμένους με τον εσωτερικό και εξωτερικό μας εαυτό.

‍

Αν θέλουμε να βγάλουμε ένα συμπέρασμα για τη σύνδεση μεταξύ διάθεσης και διατροφής, είναι σαφώς πιο έξυπνο να ρυθμίζεις τη διάθεσή σου μέσω της διατροφής σου παρά να αφήνεις τη διάθεση να ρυθμίζει την κατανάλωση φαγητού.

‍

Ποια είναι η δική σου εμπειρία με τη διατροφή και τη διάθεσή σου;

‍

Πηγές:

Robert E. Thayer. Calm Energy: How People Regulate Mood with Food and Exercise. ISBN-10: 0195131894, 2001.

Benton D. Carbohydrate ingestion, blood glucose and mood. Neurosci Biobehav Rev. 26(3):293-308, 2002.

Robin B. Kanarek, Harris R. Lieberman. Diet, Brain, Behavior: Practical Implications. ISBN-13: 9781439821565, 2011.

Acumentia. Cognitive Functional Foods – What can we expect to see on the market? Spring 2011

‍

‍